Chăm sóc bệnh nhân liệt nửa người sau xuất huyết não

Xuất huyết não liệt nửa người là 1 trong 3 di chứng thường gặp ở các bệnh nhân may mắn sống sót sau tai biến. Luyện tập là cách tốt nhất giúp phục hồi chức năng vận động…

Nguyên nhân xuất huyết não

Xuất huyết não hay chảy máu não là một chứng bệnh khởi phát đột ngột và có thể gây tử vong trong thời gian ngắn, một số ít may mắn xuất huyết não nhẹ có thể may mắn sống sốt nhưng cũng hứng chịu những biến chứng xuất huyết não như liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ…. gây ra nhiều trở ngại trong cuộc sống.

Vị trí xuất huyết não

Bệnh xuất huyết não phát bệnh khi một mạch máu trong não bị vỡ ra gây chảy máu não ở trong các nhu mô não, khiến áp lực trong não đột ngột tăng lên, gây ra các tổn thương với những tế bào não xung quanh khối máu tụ. Nếu tốc độ xuất huyết não nhanh có thể khiến người bệnh mất ý thức hoặc tử vong trong thời gian ngắn. Theo các chuyên gia y tế có tới 13% các đột quỵ não do xuất huyết não gây ra.

Theo TS.Nguyễn Thế Hùng – Cán bộ tư vấn y khoa Công ty Dược phẩm Đông Á, cho biết: các nguyên nhân xuất huyết não thường gặp bao gồm:

Chấn thương vùng đầu: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chảy máu não với những người dưới 50 tuổi.
Cao huyết áp: Huyết áp cao mãn tính (vượt mức 140/90mHg) khiến thành mạch máu suy yếu, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, đây cũng là một trong những nguyên nhân gây xuất huyết não
Phình mạch não: Thành mạch máu bị phình ra hoặc phồng lên, sẽ dẫn đến thành mạch mỏng và suy yếu, dễ bị vỡ và chảy máu vào não, dẫn đến đột quỵ não.
Bất thường mạch máu hay còn gọi là dị dạng động mạch vành: Đây là hiện tượng có thể xảy ra với trẻ sơ sinh.
Bệnh mạch máu dạng bột: Là một dạng bất thường của thành mạch máu, thường gặp ở những người bị cao huyết áp hoặc bị lão hóa. Bệnh có thể gây ra các tổn thương nhỏ trước khi có các tổn thương lớn.
Rối loạn về máu/chảy máu: Bệnh máu khó đông và bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm và làm giảm tiểu cầu.
Bệnh lý về gan: có thể dẫn đến tình trạng xuất huyết não hoặc u não.

Ngoài ra, TS.Thế Hùng cũng cho biết thêm, bệnh xuất huyết não thường xảy ra khi tinh thần bị tác động như tức giận, gặp những chuyện quá bất ngờ…. Vì vậy, đối với những người bệnh bị huyết áp cao – nguyên nhân chính khiến phát bệnh chảy máu não, người thân nên hỗ trợ người bệnh kiểm soát

Đa số bệnh nhân bị xuất huyết não liệt nửa người

Theo Hội phòng chống tai biến mạch máu não thống kê, trong số 50% bệnh nhân bị đột quỵ may mắn bình phục sau tai biến thì có tới 92% người bị biến chứng về vận động, 68% di chứng vừa và nhẹ và 27% chịu biến chứng nặng. Các biến chứng xuất huyết não thường gặp nhất bao gồm: Liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ, rối loạn đại tiểu tiện,trong đó liệt nửa người là di chứng xuất huyết não phổ biến nhất.

Liệt nửa người: Theo thống kê của các chuyên gia y tế có tới hơn 90% người bị đột quỵ phải chịu biến chứng này sau phục hồi. Đây là loại di chứng xuất huyết não nặng nề nhất, khiến người bệnh không thể chủ động trong cuộc sống của mình: khó khăn đi lại hoặc cử động tay cân, thậm chí có một số mắc thêm chứng rối loạn tâm lý do mặc cảm bản thân là gánh nặng cho các thành viên trong gia đình.

Ngoài những vấn đề biến chứng xuất huyết não, người bệnh còn phải đối mặt với nguy cơ tái phát bệnh gây ra nhiều hậu quả khác và chi phí điều trị cao gấp nhiều lần so với lần đầu bị đột quỵ.

Chăm sóc bệnh nhân liệt nửa người xuất huyết não như thế nào?

Khả năng phục hồi chức năng của người bệnh liệt nửa người xuất huyết não là một vấn đề khó khăn, phụ thuộc vào nhiều yếu tố: khả năng nỗ lực phục hồi của người bệnh, thời gian, công sức, chi phí điều trị của gia đình…. Chi phí để phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người xuất huyết não thường rất tốn kém, đòi hỏi gia đình phải có sức dẻo dai về kinh tế. Người bệnh xuất huyết não nếu được hỗ trợ điều trị phục hồi chuyên sâu và theo đúng phương pháp khoa học, thì tỉ lệ bình phục cao hơn, hạn chế khả năng tai biến lần sau.

Để tăng khả năng bình phục sau tai biến, người bệnh cần:

Tinh thần thoải mái và vui vẻ: Gia đình nên quan tâm chăm sóc người bệnh chu đáo, tạo một bầu không khí vui vẻ, giúp bệnh nhân quên những khó khăn bệnh tật, không kích động tâm lý và luôn nỗ lực để bình phục nhanh nhất.
Chế độ ăn uống khoa học: Suy cho cùng bệnh xuất huyết não xảy ra nhanh nhưng nó là hệ lụy của một quá trình ăn uống và nghỉ ngơi không lành mạnh. Vì vậy, để cải thiện tình trạng gây bệnh, bạn nên có chế độ ăn riêng dành cho người xuất huyết não: ăn nhiều rau xanh, trái cây và giảm chất béo, nói không với thuốc lá rượu ba, uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ…
Nên áp dụng các bài tập nhẹ nhàng, đều đặn hàng ngày: Đối với bệnh nhân sau tai biến, đặc biệt là những người bị liệt nửa người, nên xây dựng tháp luyện tập từ nhẹ đến nặng càng sớm càng tốt, giúp bệnh nhân tăng tỉ lệ phục hồi chức năng vận động cao hơn. Bản thân người bệnh cần kiên trì và nỗ lực, các thành viên trong gia đình nên thực hiện các bài xoa bóp, châm cứu phù hợp với các bài tập vận động của người bệnh.

Theo bác sĩ Lê Minh mỗi gia đình nên dự trữ ít nhất 01 viên thuốc An cung ngưu hoàng hoàn trong nhà để dùm sớm nhất, ngay khi có người nhà phát bệnh. Đây là phương thuốc cổ truyền được 8 đời hoàng đế nhà Thanh sử dụng và được liệt kê danh sách vào thuốc tiến cung. An cung ngưu hoàng hoàn được bài chế từ 12 vị thuốc như: thủy ngưu giác, xạ hương, trân châu, chu sa, hùng hoàng, hoàng liên….

An cung ngưu hoàng hoàn là bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, trấn kinh, khai khiếu…dùng trong cấp cứu điều trị đột quỵ não. Thuốc dùng theo đường uống, cần phải dùng thuốc theo đơn, đúng chỉ định và dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ.
Liều dùng:
+ Người lớn: 1 viên hoàn, 1 lần/ngày
+ Trẻ em từ 4 – 6 tuổi: ½ viên hoàn, 1 lần/ngày
+ Trẻ em dưới 3 tuổi: Dùng ¼ viên hoàn, 1 lần/ngày
Liệu trình điều trị:
Dùng 3 ngày liên tục, có thể dùng 05 ngày. Nên nhai viên thuốc hoặc uống từng phần nhỏ.
Trong trường hợp bệnh nhân bất tỉnh do sốt cao, hôn mê, có thể dùng thuốc qua đường nuôi dưỡng bằng ống xông dạ dày.